韩愈(768~824)字退之,唐代文学家、哲学家、思想家,河阳(今河南省焦作孟州市)人,汉族。祖籍河北昌黎,世称韩昌黎。晚年任吏部侍郎,又称韩吏部。谥号“文”,又称韩文公。他与柳宗元同为唐代古文运动的倡导者,主张学习先秦两汉的散文语言,破骈为散,扩大文言文的表达功能。宋代苏轼称他“文起八代之衰”,明人推他为唐宋八大家之首,与柳宗元并称“韩柳”,有“文章巨公”和“百代文宗”之名,作品都收在《昌黎先生集》里。韩愈在思想上是中国“道统”观念的确立者,是尊儒反佛的里程碑式人物。

韩愈其它作品精选

zuopinjingxuan

《讳辩》
分享数: 119
朝代:唐朝 | 作者:韩愈 | 类型:写雨|写人|古文观止|父母|

愈与李贺书,劝贺举进士。

贺举进士有名,与贺争名者毁之,曰贺父名晋肃,贺不举进士为是,劝之举者为非。

听者不察也,和而唱之,同然一辞。

皇甫湜曰:“若不明白,子与贺且得罪。

”愈曰:“然。

” 律曰:“二名不偏讳。

”释之者曰:“谓若言‘征’不称‘在’,言‘在’不称‘征’是也。

”律曰:“不讳嫌名。

”释之者曰:“谓若‘禹’与‘雨’、‘丘’与‘蓲’之类是也。

”今贺父名晋肃,贺举进士,为犯二名律乎?为犯嫌名律乎?父名晋肃,子不得举进士,若父名仁,子不得为人乎?夫讳始于何时?作法制以教天下者,非周公孔子欤?周公作诗不讳,孔子不偏讳二名,《春秋》不讥不讳嫌名,康王钊之孙,实为昭王。

曾参之父名晳,曾子不讳昔。

周之时有骐期,汉之时有杜度,此其子宜如何讳?将讳其嫌遂讳其姓乎?将不讳其嫌者乎?汉讳武帝名彻为通,不闻又讳车辙之辙为某字也;讳吕后名雉为野鸡,不闻又讳治天下之治为某字也。

今上章及诏,不闻讳浒、势、秉、机也。

惟宦官宫妾,乃不敢言谕及机,以为触犯。

士君子言语行事,宜何所法守也?今考之于经,质之于律,稽之以国家之典,贺举进士为可邪?为不可邪? 凡事父母,得如曾参,可以无讥矣;作人得如周公孔子,亦可以止矣。

今世之士,不务行曾参周公孔子之行,而讳亲之名,则务胜于曾参周公孔子,亦见其惑也。

拼音
huì biàn
[ [ táng cháo ] ] hán
shū , , quàn jìn shì       
jìn shì yǒu míng , , zhēng míng zhě huǐ zhī , , yuē míng jìn , , jìn shì wéi shì , , quàn zhī zhě wéi fēi       
tīng zhě chá , , ér chàng zhī , , tóng rán       
huáng shí yuē : : ruò míng bái , , qiě zuì       
yuē : : rán       
       yuē : : èr míng piān huì       
shì zhī zhě yuē : : wèi ruò yán zhēng chēng zài , , yán zài chēng zhēng shì       
yuē : : huì xián míng       
shì zhī zhě yuē : : wèi ruò qiū ōu zhī lèi shì       
jīn míng jìn , , jìn shì , , wéi fàn èr míng ? ? wéi fàn xián míng ? ? míng jìn , , jìn shì , , ruò míng rén , , wéi rén ? ? huì shǐ shí ? ? zuò zhì jiāo tiān xià zhě , , fēi zhōu gōng kǒng ? ? zhōu gōng zuò shī huì , , kǒng piān huì èr míng , , chūn qiū huì xián míng , , kāng wáng zhāo zhī sūn , , shí wéi zhāo wáng       
céng cān zhī míng , , céng huì       
zhōu zhī shí yǒu , , hàn zhī shí yǒu , , huì ? ? jiāng huì xián suí huì xìng ? ? jiāng huì xián zhě ? ? hàn huì míng chè wéi tōng , , wén yòu huì chē zhé zhī zhé wéi mǒu ; ; huì hòu míng zhì wéi , , wén yòu huì zhì tiān xià zhī zhì wéi mǒu       
jīn shàng zhāng zhào , , wén huì shì bǐng       
wéi huàn guān gōng qiè , , nǎi gǎn yán , , wéi chù fàn       
shì jun1 yán háng shì , , suǒ shǒu ? ? jīn kǎo zhī jīng , , zhì zhī , , zhī guó jiā zhī diǎn , , jìn shì wéi xié ? ? wéi xié ? ?        fán shì , , céng cān , , ; ; zuò rén zhōu gōng kǒng , , zhǐ       
jīn shì zhī shì , , háng céng cān zhōu gōng kǒng zhī háng , , ér huì qīn zhī míng , , shèng céng cān zhōu gōng kǒng , , jiàn huò
讳辩注音
  • huì
    biàn
  • [
    [
    táng
    cháo
    ]
    ]
    hán
  • shū
    ,
    ,
    quàn
    jìn
    shì
  • jìn
    shì
    yǒu
    míng
    ,
    ,
    zhēng
    míng
    zhě
    huǐ
    zhī
    ,
    ,
    yuē
    míng
    jìn
    ,
    ,
    jìn
    shì
    wéi
    shì
    ,
    ,
    quàn
    zhī
    zhě
    wéi
    fēi
  • tīng
    zhě
    chá
    ,
    ,
    ér
    chàng
    zhī
    ,
    ,
    tóng
    rán
  • huáng
    shí
    yuē
    :
    :
    ruò
    míng
    bái
    ,
    ,
    qiě
    zuì
  • yuē
    :
    :
    rán
  •  
    yuē
    :
    :
    èr
    míng
    piān
    huì
  • shì
    zhī
    zhě
    yuē
    :
    :
    wèi
    ruò
    yán
    zhēng
    chēng
    zài
    ,
    ,
    yán
    zài
    chēng
    zhēng
    shì
  • yuē
    :
    :
    huì
    xián
    míng
  • shì
    zhī
    zhě
    yuē
    :
    :
    wèi
    ruò
    qiū
    ōu
    zhī
    lèi
    shì
  • jīn
    míng
    jìn
    ,
    ,
    jìn
    shì
    ,
    ,
    wéi
    fàn
    èr
    míng
    ?
    ?
    wéi
    fàn
    xián
    míng
    ?
    ?
    míng
    jìn
    ,
    ,
    jìn
    shì
    ,
    ,
    ruò
    míng
    rén
    ,
    ,
    wéi
    rén
    ?
    ?
    huì
    shǐ
    shí
    ?
    ?
    zuò
    zhì
    jiāo
    tiān
    xià
    zhě
    ,
    ,
    fēi
    zhōu
    gōng
    kǒng
    ?
    ?
    zhōu
    gōng
    zuò
    shī
    huì
    ,
    ,
    kǒng
    piān
    huì
    èr
    míng
    ,
    ,
    chūn
    qiū
    huì
    xián
    míng
    ,
    ,
    kāng
    wáng
    zhāo
    zhī
    sūn
    ,
    ,
    shí
    wéi
    zhāo
    wáng
  • céng
    cān
    zhī
    míng
    ,
    ,
    céng
    huì
  • zhōu
    zhī
    shí
    yǒu
    ,
    ,
    hàn
    zhī
    shí
    yǒu
    ,
    ,
    huì
    ?
    ?
    jiāng
    huì
    xián
    suí
    huì
    xìng
    ?
    ?
    jiāng
    huì
    xián
    zhě
    ?
    ?
    hàn
    huì
    míng
    chè
    wéi
    tōng
    ,
    ,
    wén
    yòu
    huì
    chē
    zhé
    zhī
    zhé
    wéi
    mǒu
    ;
    ;
    huì
    hòu
    míng
    zhì
    wéi
    ,
    ,
    wén
    yòu
    huì
    zhì
    tiān
    xià
    zhī
    zhì
    wéi
    mǒu
  • jīn
    shàng
    zhāng
    zhào
    ,
    ,
    wén
    huì
    shì
    bǐng
  • wéi
    huàn
    guān
    gōng
    qiè
    ,
    ,
    nǎi
    gǎn
    yán
    ,
    ,
    wéi
    chù
    fàn
  • shì
    jun1
    yán
    háng
    shì
    ,
    ,
    suǒ
    shǒu
    ?
    ?
    jīn
    kǎo
    zhī
    jīng
    ,
    ,
    zhì
    zhī
    ,
    ,
    zhī
    guó
    jiā
    zhī
    diǎn
    ,
    ,
    jìn
    shì
    wéi
    xié
    ?
    ?
    wéi
    xié
    ?
    ?
     
    fán
    shì
    ,
    ,
    céng
    cān
    ,
    ,
    ;
    ;
    zuò
    rén
    zhōu
    gōng
    kǒng
    ,
    ,
    zhǐ
  • jīn
    shì
    zhī
    shì
    ,
    ,
    háng
    céng
    cān
    zhōu
    gōng
    kǒng
    zhī
    háng
    ,
    ,
    ér
    huì
    qīn
    zhī
    míng
    ,
    ,
    shèng
    céng
    cān
    zhōu
    gōng
    kǒng
    ,
    ,
    jiàn
    huò
赏析
  封建时代对于君主和尊长的名字谥号等,不能直接写出或说出,必须用其他字来代替,如汉高祖名邦,改“邦”为“国”;唐太宗名世民,改“世”为“代”,改“民”为“人”,尚书六部中的“民部”,则改为“户部”,等等。刻印古书时,也要把当世应讳的字改掉或缺笔。这叫做避讳。避讳的要求很严格,违犯者会招致非议,甚或得罪。唐代著名诗人李贺,才气横溢,少年成名,但因为他的父亲名晋肃,在他准备参加进士科考试时就遭到了非议(晋、进同音),终于不能如当时其他读书人那样取得功名。韩愈曾鼓励李贺应进士试,也被人指责。面对这种陈腐的时尚,韩愈十分愤慨,《讳辩》就是为这件事而写的。韩愈不敢反对避讳,他只能巧妙地引用经典和法律依据,找出矛盾,从而反对将避讳搞得过滥。文章层层设问,一波三折,语言辛辣,说理痛快。全文没有一句从正面说出作者的主张,读者却可从中得出同作者相一致的结论。
  • 古诗词学习网
    • 关于我们
    • 免责声明
    • 广告服务
    • 联系我们
    • 友情链接
  • 关注我们
  • 关注我们