苏洵(1009年-1066年),字明允,汉族,眉州眉山(今属四川眉山人)。北宋文学家,与其子苏轼、苏辙合称“三苏”,均被列入“唐宋八大家”。苏洵长于散文,尤擅政论,议论明畅,笔势雄健,有《嘉祐集》传世。

苏洵其它作品精选

zuopinjingxuan

《送石昌言使北引》
分享数: 107
朝代:清朝 | 作者:苏洵 | 类型:写马|离别|写人|读书|

昌言举进士时,吾始数岁,未学也。

忆与群儿戏先府君侧,昌言从旁取枣栗啖我;家居相近,又以亲戚故,甚狎。

昌言举进士,日有名。

吾后渐长,亦稍知读书,学句读、属对、声律,未成而废。

昌言闻吾废学,虽不言,察其意,甚恨。

后十余年,昌言及第第四人,守官四方,不相闻。

吾日益壮大,乃能感悔,摧折复学。

又数年,游京师,见昌言长安,相与劳问,如平生欢。

出文十数首,昌言甚喜称善。

吾晚学无师,虽日当文,中甚自惭;及闻昌言说,乃颇自喜。

今十余年,又来京师,而昌言官两制,乃为天子出使万里外强悍不屈之虏庭,建大旆,从骑数百,送车千乘,出都门,意气慨然。

自思为儿时,见昌言先府君旁,安知其至此?富贵不足怪,吾于昌言独有感也!大丈夫生不为将,得为使,折冲口舌之间足矣。

往年彭任从富公使还,为我言曰:“既出境,宿驿亭。

闻介马数万骑驰过,剑槊相摩,终夜有声,从者怛然失色。

及明,视道上马迹,尚心掉不自禁。

”凡虏所以夸耀中国者,多此类。

中国之人不测也,故或至于震惧而失辞,以为夷狄笑。

呜呼!何其不思之甚也!昔者奉春君使冒顿,壮士健马皆匿不见,是以有平城之役。

今之匈奴,吾知其无能为也。

孟子曰:“说大人则藐之。

”况与夷狄!请以为赠。

拼音
sòng shí chāng yán shǐ 使 běi yǐn
[ [ qīng cháo ] ] xún
chāng yán jìn shì shí , , shǐ shù suì , , wèi xué       
qún ér xiān jun1 , , chāng yán cóng páng zǎo dàn ; ; jiā xiàng jìn , , yòu qīn , , shèn xiá       
chāng yán jìn shì , , yǒu míng       
hòu jiàn zhǎng , , shāo zhī shū , , xué shǔ duì shēng , , wèi chéng ér fèi       
chāng yán wén fèi xué , , suī yán , , chá , , shèn hèn       
hòu shí nián , , chāng yán rén , , shǒu guān fāng , , xiàng wén       
zhuàng , , nǎi néng gǎn huǐ , , cuī shé xué       
yòu shù nián , , yóu jīng shī , , jiàn chāng yán zhǎng ān , , xiàng láo wèn , , píng shēng huān       
chū wén shí shù shǒu , , chāng yán shèn chēng shàn       
wǎn xué shī , , suī dāng wén , , zhōng shèn cán ; ; wén chāng yán shuō , , nǎi       
jīn shí nián , , yòu lái jīng shī , , ér chāng yán guān liǎng zhì , , nǎi wéi tiān chū shǐ 使 wàn wài qiáng hàn zhī tíng , , jiàn pèi , , cóng shù bǎi , , sòng chē qiān chéng , , chū dōu mén , , kǎi rán       
wéi ér shí , , jiàn chāng yán xiān jun1 páng , , ān zhī zhì ? ? guì guài , , chāng yán yǒu gǎn ! ! zhàng shēng wéi jiāng , , wéi shǐ 使 , , shé chōng kǒu shé zhī jiān       
wǎng nián péng rèn cóng gōng shǐ 使 hái , , wéi yán yuē : : chū jìng , , xiǔ 宿 驿 tíng       
wén jiè shù wàn chí guò , , jiàn shuò xiàng , , zhōng yǒu shēng , , cóng zhě rán shī       
míng , , shì dào shàng , , shàng xīn diào jìn       
fán suǒ kuā yào 耀 zhōng guó zhě , , duō lèi       
zhōng guó zhī rén , , huò zhì zhèn ér shī , , wéi xiào       
! ! zhī shèn ! ! zhě fèng chūn jun1 shǐ 使 mào dùn , , zhuàng shì jiàn jiē jiàn , , shì yǒu píng chéng zhī       
jīn zhī xiōng , , zhī néng wéi       
mèng yuē : : shuō rén miǎo zhī       
kuàng ! ! qǐng wéi zèng
送石昌言使北引注音
  • sòng
    shí
    chāng
    yán
    shǐ
    使
    běi
    yǐn
  • [
    [
    qīng
    cháo
    ]
    ]
    xún
  • chāng
    yán
    jìn
    shì
    shí
    ,
    ,
    shǐ
    shù
    suì
    ,
    ,
    wèi
    xué
  • qún
    ér
    xiān
    jun1
    ,
    ,
    chāng
    yán
    cóng
    páng
    zǎo
    dàn
    ;
    ;
    jiā
    xiàng
    jìn
    ,
    ,
    yòu
    qīn
    ,
    ,
    shèn
    xiá
  • chāng
    yán
    jìn
    shì
    ,
    ,
    yǒu
    míng
  • hòu
    jiàn
    zhǎng
    ,
    ,
    shāo
    zhī
    shū
    ,
    ,
    xué
    shǔ
    duì
    shēng
    ,
    ,
    wèi
    chéng
    ér
    fèi
  • chāng
    yán
    wén
    fèi
    xué
    ,
    ,
    suī
    yán
    ,
    ,
    chá
    ,
    ,
    shèn
    hèn
  • hòu
    shí
    nián
    ,
    ,
    chāng
    yán
    rén
    ,
    ,
    shǒu
    guān
    fāng
    ,
    ,
    xiàng
    wén
  • zhuàng
    ,
    ,
    nǎi
    néng
    gǎn
    huǐ
    ,
    ,
    cuī
    shé
    xué
  • yòu
    shù
    nián
    ,
    ,
    yóu
    jīng
    shī
    ,
    ,
    jiàn
    chāng
    yán
    zhǎng
    ān
    ,
    ,
    xiàng
    láo
    wèn
    ,
    ,
    píng
    shēng
    huān
  • chū
    wén
    shí
    shù
    shǒu
    ,
    ,
    chāng
    yán
    shèn
    chēng
    shàn
  • wǎn
    xué
    shī
    ,
    ,
    suī
    dāng
    wén
    ,
    ,
    zhōng
    shèn
    cán
    ;
    ;
    wén
    chāng
    yán
    shuō
    ,
    ,
    nǎi
  • jīn
    shí
    nián
    ,
    ,
    yòu
    lái
    jīng
    shī
    ,
    ,
    ér
    chāng
    yán
    guān
    liǎng
    zhì
    ,
    ,
    nǎi
    wéi
    tiān
    chū
    shǐ
    使
    wàn
    wài
    qiáng
    hàn
    zhī
    tíng
    ,
    ,
    jiàn
    pèi
    ,
    ,
    cóng
    shù
    bǎi
    ,
    ,
    sòng
    chē
    qiān
    chéng
    ,
    ,
    chū
    dōu
    mén
    ,
    ,
    kǎi
    rán
  • wéi
    ér
    shí
    ,
    ,
    jiàn
    chāng
    yán
    xiān
    jun1
    páng
    ,
    ,
    ān
    zhī
    zhì
    ?
    ?
    guì
    guài
    ,
    ,
    chāng
    yán
    yǒu
    gǎn
    !
    !
    zhàng
    shēng
    wéi
    jiāng
    ,
    ,
    wéi
    shǐ
    使
    ,
    ,
    shé
    chōng
    kǒu
    shé
    zhī
    jiān
  • wǎng
    nián
    péng
    rèn
    cóng
    gōng
    shǐ
    使
    hái
    ,
    ,
    wéi
    yán
    yuē
    :
    :
    chū
    jìng
    ,
    ,
    xiǔ
    宿
    驿
    tíng
  • wén
    jiè
    shù
    wàn
    chí
    guò
    ,
    ,
    jiàn
    shuò
    xiàng
    ,
    ,
    zhōng
    yǒu
    shēng
    ,
    ,
    cóng
    zhě
    rán
    shī
  • míng
    ,
    ,
    shì
    dào
    shàng
    ,
    ,
    shàng
    xīn
    diào
    jìn
  • fán
    suǒ
    kuā
    yào
    耀
    zhōng
    guó
    zhě
    ,
    ,
    duō
    lèi
  • zhōng
    guó
    zhī
    rén
    ,
    ,
    huò
    zhì
    zhèn
    ér
    shī
    ,
    ,
    wéi
    xiào
  • !
    !
    zhī
    shèn
    !
    !
    zhě
    fèng
    chūn
    jun1
    shǐ
    使
    mào
    dùn
    ,
    ,
    zhuàng
    shì
    jiàn
    jiē
    jiàn
    ,
    ,
    shì
    yǒu
    píng
    chéng
    zhī
  • jīn
    zhī
    xiōng
    ,
    ,
    zhī
    néng
    wéi
  • mèng
    yuē
    :
    :
    shuō
    rén
    miǎo
    zhī
  • kuàng
    !
    !
    qǐng
    wéi
    zèng
评析
  该文作于嘉祐元年九月,是一篇赠序。宋仁宗嘉祐元年(1056)八月,刑部员外郎、知制诰石扬休(字昌言)出使北国前往契丹,庆贺契丹国母生辰。苏洵给他这篇赠序(因为苏洵之父名序,不称序改称引),就是让他借鉴历史经验,不怕强敌威胁,发扬民族正气,夺取外交胜利。文章首段回忆他们之间的亲密交往,感佩扬休奉使强虏实现平生抱负,寄于莫大信任,充满劝勉之情;二段回顾历史情况,剖析强虏本质,指出藐视强虏是唯一正确的态度。文章用语简炼,仅在这数百言间,就已经发挥得淋漓尽致,不得不成为令人敬仰的大家风范。
译文及注释

译文昌言考进士科目的时候,我才只有几岁,还没开始学习。回忆当年我跟一群孩子在父亲身边嬉戏玩耍,昌言也在旁边,还曾拿来枣儿栗子给我吃;两家住得很近,又因为是亲戚的缘故,所以彼此十分亲昵。昌言应考进士科目,一天比一天出名。我后来渐渐长大,也稍稍懂得要读书,学习句逗、对对子、四声格律,结果没有学成而废弃了。昌言听说我废弃了学习,虽然没有说我什么,而细察他的意思,是很遗憾的。后来过了十多年,昌言进士及第,考中第四名,便到各地去做官,彼此也就断了音讯。我日益成长壮大,能够感到悔恨了,便痛改前非而恢复学习。又过了几年,我游历京城,在汴京遇见了昌言,便彼此慰劳,畅叙平生以来的欢乐。拿出文章十多篇,昌言看了很高兴,并且夸我写得好。我学习开始晚,又没有老师指导,虽天天作文,内心一直十分惭愧;等听到昌言的话后,于是颇为自喜。到现在又十多年过去了,再次来到了京城,而昌言已经身居两制,他作为朝廷使者,要出使到万里以外的那些强悍不屈服的契丹朝廷,要树立大旌旗,跟随的骑士多达几百骑,送行的车辆有上千辆,走出京城大门情绪慷慨激昂。我自思忖,孩童时代见到昌言在先父身旁,那时怎么会料想他会走到这一步了?一个人富贵起来并不奇怪,而我对昌言的富贵特别有所感触啊!大丈夫活着不去当将军,能当名使臣,用口舌辞令在外交上战胜敌人就足够了。前些年彭任跟随富弼公出使契丹,曾对我说:“出了国境之后,住宿在驿亭。听到披甲战马几万骑驰聘而过,宝剑和长矛互相撞击,整夜不绝于耳,跟随之使臣惊慌失色。等到天亮了,只见道路上的马蹄印了,心中的余悸还难平息,好像心要跳出来似的。”大凡契丹用来向中国炫耀武力的手段,多为这类事情。中国去的使者,没有识透他们这类手段,因之而有的人甚至震惊害怕到哑口无言,让外族人嗤笑。唉!这是多么的没有思考力啊!古代奉春君刘敬出使到冒顿去,壮士大马都藏起来不让看见,因此才有平城的战役。现在的匈奴(契丹),我是深知他们没有什么能力与作为的。孟子说:“面对诸侯国君的谈话,就得藐视他。”更何况对待外族呢!请把上述的话权作临别赠言吧。

注释①石昌言:即石扬休。字昌言,宋代眉州人。少孤力学,登进士。累官刑部员外郎,知制诰。仁宗朝上疏力请广言路,尊儒术,防壅蔽,禁奢侈。其言皆有益于国,时人称之。石、苏两家均眉州大户,世有通家之谊。昌言进举,洵方五岁。昌言出使契丹,为契丹国母生辰寿,在嘉祐元年(1056)八月。引本应作序,苏洵父名序,避家讳而改。②大旆(pèi):一种末端呈燕尾状之大旗。③彭任:宋代岳池人。庆历初富弼使辽,任与偕行,道次语弼曰:“朝廷所谓书词,万一与口传异,将何以对?”启视果不同,弼即驰还朝,更书而去。④冒顿(mò dú):汉初匈奴族一个单于的名字。

  • 古诗词学习网
    • 关于我们
    • 免责声明
    • 广告服务
    • 联系我们
    • 友情链接
  • 关注我们
  • 关注我们