韩愈(768~824)字退之,唐代文学家、哲学家、思想家,河阳(今河南省焦作孟州市)人,汉族。祖籍河北昌黎,世称韩昌黎。晚年任吏部侍郎,又称韩吏部。谥号“文”,又称韩文公。他与柳宗元同为唐代古文运动的倡导者,主张学习先秦两汉的散文语言,破骈为散,扩大文言文的表达功能。宋代苏轼称他“文起八代之衰”,明人推他为唐宋八大家之首,与柳宗元并称“韩柳”,有“文章巨公”和“百代文宗”之名,作品都收在《昌黎先生集》里。韩愈在思想上是中国“道统”观念的确立者,是尊儒反佛的里程碑式人物。

韩愈其它作品精选

zuopinjingxuan

《祭十二郎文》
分享数: 599
朝代:唐朝 | 作者:韩愈 | 类型:写人|高中文言文|古文观止|江南|少年|写云|

年、月、日,季父愈闻汝丧之七日,乃能衔哀致诚,使建中远具时羞之奠,告汝十二郎之灵: 呜呼!吾少孤,及长,不省所怙,惟兄嫂是依。

中年,兄殁南方,吾与汝俱幼,从嫂归葬河阳。

既又与汝就食江南。

零丁孤苦,未尝一日相离也。

吾上有三兄,皆不幸早世。

承先人后者,在孙惟汝,在子惟吾。

两世一身,形单影只。

嫂尝抚汝指吾而言曰:“韩氏两世,惟此而已!”汝时尤小,当不复记忆。

吾时虽能记忆,亦未知其言之悲也。

吾年十九,始来京城。

其后四年,而归视汝。

又四年,吾往河阳省坟墓,遇汝从嫂丧来葬。

又二年,吾佐董丞相于汴州,汝来省吾。

止一岁,请归取其孥。

明年,丞相薨。

吾去汴州,汝不果来。

是年,吾佐戎徐州,使取汝者始行,吾又罢去,汝又不果来。

吾念汝从于东,东亦客也,不可以久;图久远者,莫如西归,将成家而致汝。

呜呼!孰谓汝遽去吾而殁乎!吾与汝俱少年,以为虽暂相别,终当久相与处。

故舍汝而旅食京师,以求斗斛之禄。

诚知其如此,虽万乘之公相,吾不以一日辍汝而就也。

去年,孟东野往。

吾书与汝曰:“吾年未四十,而视茫茫,而发苍苍,而齿牙动摇。

念诸父与诸兄,皆康强而早世。

如吾之衰者,其能久存乎?吾不可去,汝不肯来,恐旦暮死,而汝抱无涯之戚也!”孰谓少者殁而长者存,强者夭而病者全乎! 呜呼!其信然邪?其梦邪?其传之非其真邪?信也,吾兄之盛德而夭其嗣乎?汝之纯明而不克蒙其泽乎?少者、强者而夭殁,长者、衰者而存全乎?未可以为信也。

梦也,传之非其真也,东野之书,耿兰之报,何为而在吾侧也?呜呼!其信然矣!吾兄之盛德而夭其嗣矣!汝之纯明宜业其家者,不克蒙其泽矣!所谓天者诚难测,而神者诚难明矣!所谓理者不可推,而寿者不可知矣! 虽然,吾自今年来,苍苍者或化而为白矣,动摇者或脱而落矣。

毛血日益衰,志气日益微,几何不从汝而死也。

死而有知,其几何离;其无知,悲不几时,而不悲者无穷期矣。

汝之子始十岁,吾之子始五岁。

少而强者不可保,如此孩提者,又可冀其成立邪?呜呼哀哉!呜呼哀哉! 汝去年书云:“比得软脚病,往往而剧。

”吾曰:“是疾也,江南之人,常常有之。

”未始以为忧也。

呜呼! 其竟以此而殒其生乎?抑别有疾而至斯极乎? 汝之书,六月十七日也。

东野云,汝殁以六月二日;耿兰之报无月日。

盖东野之使者,不知问家人以月日;如耿兰之报,不知当言月日。

东野与吾书,乃问使者,使者妄称以应之乎。

其然乎?其不然乎? 今吾使建中祭汝,吊汝之孤与汝之乳母。

彼有食,可守以待终丧,则待终丧而取以来;如不能守以终丧,则遂取以来。

其余奴婢,并令守汝丧。

吾力能改葬,终葬汝于先人之兆,然后惟其所愿。

呜呼!汝病吾不知时,汝殁吾不知日,生不能相养于共居,殁不得抚汝以尽哀,敛不凭其棺,窆不临其穴。

吾行负神明,而使汝夭;不孝不慈,而不能与汝相养以生,相守以死。

一在天之涯,一在地之角,生而影不与吾形相依,死而魂不与吾梦相接。

吾实为之,其又何尤!彼苍者天,曷其有极!自今已往,吾其无意于人世矣!当求数顷之田于伊颍之上,以待余年,教吾子与汝子,幸其成;长吾女与汝女,待其嫁,如此而已。

拼音
shí èr láng wén
[ [ táng cháo ] ] hán
nián yuè , , wén sàng zhī , , nǎi néng xián āi zhì chéng , , shǐ 使 jiàn zhōng yuǎn shí xiū zhī diàn , , gào shí èr láng zhī líng : :        ! ! shǎo , , zhǎng , , shěng suǒ , , wéi xiōng sǎo shì       
zhōng nián , , xiōng nán fāng , , yòu , , cóng sǎo guī zàng yáng       
yòu jiù shí jiāng nán       
líng dīng , , wèi cháng xiàng       
shàng yǒu sān xiōng , , jiē xìng zǎo shì       
chéng xiān rén hòu zhě , , zài sūn wéi , , zài wéi       
liǎng shì shēn , , xíng dān yǐng zhī       
sǎo cháng zhǐ ér yán yuē : : hán shì liǎng shì , , wéi ér ! ! shí yóu xiǎo , , dāng       
shí suī néng , , wèi zhī yán zhī bēi       
nián shí jiǔ , , shǐ lái jīng chéng       
hòu nián , , ér guī shì       
yòu nián , , wǎng yáng shěng fén , , cóng sǎo sàng lái zàng       
yòu èr nián , , zuǒ dǒng chéng xiàng biàn zhōu , , lái shěng       
zhǐ suì , , qǐng guī       
míng nián , , chéng xiàng hōng       
biàn zhōu , , guǒ lái       
shì nián , , zuǒ róng zhōu , , shǐ 使 zhě shǐ háng , , yòu , , yòu guǒ lái       
niàn cóng dōng , , dōng , , jiǔ ; ; jiǔ yuǎn zhě , , 西 guī , , jiāng chéng jiā ér zhì       
! ! shú wèi ér ! ! shǎo nián , , wéi suī zàn xiàng bié , , zhōng dāng jiǔ xiàng chù       
shě ér shí jīng shī , , qiú dòu zhī       
chéng zhī , , suī wàn chéng zhī gōng xiàng , , chuò ér jiù       
nián , , mèng dōng wǎng       
shū yuē : : nián wèi shí , , ér shì máng máng , , ér cāng cāng , , ér chǐ 齿 dòng yáo       
niàn zhū zhū xiōng , , jiē kāng qiáng ér zǎo shì       
zhī shuāi zhě , , néng jiǔ cún ? ? , , kěn lái , , kǒng dàn , , ér bào zhī ! ! shú wèi shǎo zhě ér zhǎng zhě cún , , qiáng zhě yāo ér bìng zhě quán ! !        ! ! xìn rán xié ? ? mèng xié ? ? chuán zhī fēi zhēn xié ? ? xìn , , xiōng zhī shèng ér yāo ? ? zhī chún míng ér méng ? ? shǎo zhě qiáng zhě ér yāo , , zhǎng zhě shuāi zhě ér cún quán ? ? wèi wéi xìn       
mèng , , chuán zhī fēi zhēn , , dōng zhī shū , , gěng lán zhī bào , , wéi ér zài ? ? ! ! xìn rán ! ! xiōng zhī shèng ér yāo ! ! zhī chún míng jiā zhě , , méng ! ! suǒ wèi tiān zhě chéng nán , , ér shén zhě chéng nán míng ! ! suǒ wèi zhě tuī , , ér shòu 寿 zhě zhī ! !        suī rán , , jīn nián lái , , cāng cāng zhě huò huà ér wéi bái , , dòng yáo zhě huò tuō ér luò       
máo xuè shuāi , , zhì wēi , , cóng ér       
ér yǒu zhī , , ; ; zhī , , bēi shí , , ér bēi zhě qióng       
zhī shǐ shí suì , , zhī shǐ suì       
shǎo ér qiáng zhě bǎo , , hái zhě , , yòu chéng xié ? ? āi zāi ! ! āi zāi ! !        nián shū yún : : ruǎn jiǎo bìng , , wǎng wǎng ér       
yuē : : shì , , jiāng nán zhī rén , , cháng cháng yǒu zhī       
wèi shǐ wéi yōu       
! !        jìng ér yǔn shēng ? ? bié yǒu ér zhì ? ?        zhī shū , , liù yuè shí       
dōng yún , , liù yuè èr ; ; gěng lán zhī bào yuè       
gài dōng zhī shǐ 使 zhě , , zhī wèn jiā rén yuè ; ; gěng lán zhī bào , , zhī dāng yán yuè       
dōng shū , , nǎi wèn shǐ 使 zhě , , shǐ 使 zhě wàng chēng yīng zhī       
rán ? ? rán ? ?        jīn shǐ 使 jiàn zhōng , , diào zhī zhī       
yǒu shí , , shǒu dài zhōng sàng , , dài zhōng sàng ér lái ; ; néng shǒu zhōng sàng , , suí lái       
, , bìng lìng shǒu sàng       
néng gǎi zàng , , zhōng zàng xiān rén zhī zhào , , rán hòu wéi suǒ yuàn       
! ! bìng zhī shí , , zhī , , shēng néng xiàng yǎng gòng , , jìn āi , , liǎn píng guān , , biǎn lín xué       
háng shén míng , , ér shǐ 使 yāo ; ; xiào , , ér néng xiàng yǎng shēng , , xiàng shǒu       
zài tiān zhī , , zài zhī jiǎo , , shēng ér yǐng xíng xiàng , , ér hún mèng xiàng jiē       
shí wéi zhī , , yòu yóu ! ! cāng zhě tiān , , yǒu ! ! jīn wǎng , , rén shì ! ! dāng qiú shù qǐng zhī tián yǐng zhī shàng , , dài nián , , jiāo , , xìng chéng ; ; zhǎng , , dài jià , , ér       
      
祭十二郎文注音
  • shí
    èr
    láng
    wén
  • [
    [
    táng
    cháo
    ]
    ]
    hán
  • nián
    yuè
    ,
    ,
    wén
    sàng
    zhī
    ,
    ,
    nǎi
    néng
    xián
    āi
    zhì
    chéng
    ,
    ,
    shǐ
    使
    jiàn
    zhōng
    yuǎn
    shí
    xiū
    zhī
    diàn
    ,
    ,
    gào
    shí
    èr
    láng
    zhī
    líng
    :
    :
     
    !
    !
    shǎo
    ,
    ,
    zhǎng
    ,
    ,
    shěng
    suǒ
    ,
    ,
    wéi
    xiōng
    sǎo
    shì
  • zhōng
    nián
    ,
    ,
    xiōng
    nán
    fāng
    ,
    ,
    yòu
    ,
    ,
    cóng
    sǎo
    guī
    zàng
    yáng
  • yòu
    jiù
    shí
    jiāng
    nán
  • líng
    dīng
    ,
    ,
    wèi
    cháng
    xiàng
  • shàng
    yǒu
    sān
    xiōng
    ,
    ,
    jiē
    xìng
    zǎo
    shì
  • chéng
    xiān
    rén
    hòu
    zhě
    ,
    ,
    zài
    sūn
    wéi
    ,
    ,
    zài
    wéi
  • liǎng
    shì
    shēn
    ,
    ,
    xíng
    dān
    yǐng
    zhī
  • sǎo
    cháng
    zhǐ
    ér
    yán
    yuē
    :
    :
    hán
    shì
    liǎng
    shì
    ,
    ,
    wéi
    ér
    !
    !
    shí
    yóu
    xiǎo
    ,
    ,
    dāng
  • shí
    suī
    néng
    ,
    ,
    wèi
    zhī
    yán
    zhī
    bēi
  • nián
    shí
    jiǔ
    ,
    ,
    shǐ
    lái
    jīng
    chéng
  • hòu
    nián
    ,
    ,
    ér
    guī
    shì
  • yòu
    nián
    ,
    ,
    wǎng
    yáng
    shěng
    fén
    ,
    ,
    cóng
    sǎo
    sàng
    lái
    zàng
  • yòu
    èr
    nián
    ,
    ,
    zuǒ
    dǒng
    chéng
    xiàng
    biàn
    zhōu
    ,
    ,
    lái
    shěng
  • zhǐ
    suì
    ,
    ,
    qǐng
    guī
  • míng
    nián
    ,
    ,
    chéng
    xiàng
    hōng
  • biàn
    zhōu
    ,
    ,
    guǒ
    lái
  • shì
    nián
    ,
    ,
    zuǒ
    róng
    zhōu
    ,
    ,
    shǐ
    使
    zhě
    shǐ
    háng
    ,
    ,
    yòu
    ,
    ,
    yòu
    guǒ
    lái
  • niàn
    cóng
    dōng
    ,
    ,
    dōng
    ,
    ,
    jiǔ
    ;
    ;
    jiǔ
    yuǎn
    zhě
    ,
    ,
    西
    guī
    ,
    ,
    jiāng
    chéng
    jiā
    ér
    zhì
  • !
    !
    shú
    wèi
    ér
    !
    !
    shǎo
    nián
    ,
    ,
    wéi
    suī
    zàn
    xiàng
    bié
    ,
    ,
    zhōng
    dāng
    jiǔ
    xiàng
    chù
  • shě
    ér
    shí
    jīng
    shī
    ,
    ,
    qiú
    dòu
    zhī
  • chéng
    zhī
    ,
    ,
    suī
    wàn
    chéng
    zhī
    gōng
    xiàng
    ,
    ,
    chuò
    ér
    jiù
  • nián
    ,
    ,
    mèng
    dōng
    wǎng
  • shū
    yuē
    :
    :
    nián
    wèi
    shí
    ,
    ,
    ér
    shì
    máng
    máng
    ,
    ,
    ér
    cāng
    cāng
    ,
    ,
    ér
    chǐ
    齿
    dòng
    yáo
  • niàn
    zhū
    zhū
    xiōng
    ,
    ,
    jiē
    kāng
    qiáng
    ér
    zǎo
    shì
  • zhī
    shuāi
    zhě
    ,
    ,
    néng
    jiǔ
    cún
    ?
    ?
    ,
    ,
    kěn
    lái
    ,
    ,
    kǒng
    dàn
    ,
    ,
    ér
    bào
    zhī
    !
    !
    shú
    wèi
    shǎo
    zhě
    ér
    zhǎng
    zhě
    cún
    ,
    ,
    qiáng
    zhě
    yāo
    ér
    bìng
    zhě
    quán
    !
    !
     
    !
    !
    xìn
    rán
    xié
    ?
    ?
    mèng
    xié
    ?
    ?
    chuán
    zhī
    fēi
    zhēn
    xié
    ?
    ?
    xìn
    ,
    ,
    xiōng
    zhī
    shèng
    ér
    yāo
    ?
    ?
    zhī
    chún
    míng
    ér
    méng
    ?
    ?
    shǎo
    zhě
    qiáng
    zhě
    ér
    yāo
    ,
    ,
    zhǎng
    zhě
    shuāi
    zhě
    ér
    cún
    quán
    ?
    ?
    wèi
    wéi
    xìn
  • mèng
    ,
    ,
    chuán
    zhī
    fēi
    zhēn
    ,
    ,
    dōng
    zhī
    shū
    ,
    ,
    gěng
    lán
    zhī
    bào
    ,
    ,
    wéi
    ér
    zài
    ?
    ?
    !
    !
    xìn
    rán
    !
    !
    xiōng
    zhī
    shèng
    ér
    yāo
    !
    !
    zhī
    chún
    míng
    jiā
    zhě
    ,
    ,
    méng
    !
    !
    suǒ
    wèi
    tiān
    zhě
    chéng
    nán
    ,
    ,
    ér
    shén
    zhě
    chéng
    nán
    míng
    !
    !
    suǒ
    wèi
    zhě
    tuī
    ,
    ,
    ér
    shòu
    寿
    zhě
    zhī
    !
    !
     
    suī
    rán
    ,
    ,
    jīn
    nián
    lái
    ,
    ,
    cāng
    cāng
    zhě
    huò
    huà
    ér
    wéi
    bái
    ,
    ,
    dòng
    yáo
    zhě
    huò
    tuō
    ér
    luò
  • máo
    xuè
    shuāi
    ,
    ,
    zhì
    wēi
    ,
    ,
    cóng
    ér
  • ér
    yǒu
    zhī
    ,
    ,
    ;
    ;
    zhī
    ,
    ,
    bēi
    shí
    ,
    ,
    ér
    bēi
    zhě
    qióng
  • zhī
    shǐ
    shí
    suì
    ,
    ,
    zhī
    shǐ
    suì
  • shǎo
    ér
    qiáng
    zhě
    bǎo
    ,
    ,
    hái
    zhě
    ,
    ,
    yòu
    chéng
    xié
    ?
    ?
    āi
    zāi
    !
    !
    āi
    zāi
    !
    !
     
    nián
    shū
    yún
    :
    :
    ruǎn
    jiǎo
    bìng
    ,
    ,
    wǎng
    wǎng
    ér
  • yuē
    :
    :
    shì
    ,
    ,
    jiāng
    nán
    zhī
    rén
    ,
    ,
    cháng
    cháng
    yǒu
    zhī
  • wèi
    shǐ
    wéi
    yōu
  • !
    !
     
    jìng
    ér
    yǔn
    shēng
    ?
    ?
    bié
    yǒu
    ér
    zhì
    ?
    ?
     
    zhī
    shū
    ,
    ,
    liù
    yuè
    shí
  • dōng
    yún
    ,
    ,
    liù
    yuè
    èr
    ;
    ;
    gěng
    lán
    zhī
    bào
    yuè
  • gài
    dōng
    zhī
    shǐ
    使
    zhě
    ,
    ,
    zhī
    wèn
    jiā
    rén
    yuè
    ;
    ;
    gěng
    lán
    zhī
    bào
    ,
    ,
    zhī
    dāng
    yán
    yuè
  • dōng
    shū
    ,
    ,
    nǎi
    wèn
    shǐ
    使
    zhě
    ,
    ,
    shǐ
    使
    zhě
    wàng
    chēng
    yīng
    zhī
  • rán
    ?
    ?
    rán
    ?
    ?
     
    jīn
    shǐ
    使
    jiàn
    zhōng
    ,
    ,
    diào
    zhī
    zhī
  • yǒu
    shí
    ,
    ,
    shǒu
    dài
    zhōng
    sàng
    ,
    ,
    dài
    zhōng
    sàng
    ér
    lái
    ;
    ;
    néng
    shǒu
    zhōng
    sàng
    ,
    ,
    suí
    lái
  • ,
    ,
    bìng
    lìng
    shǒu
    sàng
  • néng
    gǎi
    zàng
    ,
    ,
    zhōng
    zàng
    xiān
    rén
    zhī
    zhào
    ,
    ,
    rán
    hòu
    wéi
    suǒ
    yuàn
  • !
    !
    bìng
    zhī
    shí
    ,
    ,
    zhī
    ,
    ,
    shēng
    néng
    xiàng
    yǎng
    gòng
    ,
    ,
    jìn
    āi
    ,
    ,
    liǎn
    píng
    guān
    ,
    ,
    biǎn
    lín
    xué
  • háng
    shén
    míng
    ,
    ,
    ér
    shǐ
    使
    yāo
    ;
    ;
    xiào
    ,
    ,
    ér
    néng
    xiàng
    yǎng
    shēng
    ,
    ,
    xiàng
    shǒu
  • zài
    tiān
    zhī
    ,
    ,
    zài
    zhī
    jiǎo
    ,
    ,
    shēng
    ér
    yǐng
    xíng
    xiàng
    ,
    ,
    ér
    hún
    mèng
    xiàng
    jiē
  • shí
    wéi
    zhī
    ,
    ,
    yòu
    yóu
    !
    !
    cāng
    zhě
    tiān
    ,
    ,
    yǒu
    !
    !
    jīn
    wǎng
    ,
    ,
    rén
    shì
    !
    !
    dāng
    qiú
    shù
    qǐng
    zhī
    tián
    yǐng
    zhī
    shàng
    ,
    ,
    dài
    nián
    ,
    ,
    jiāo
    ,
    ,
    xìng
    chéng
    ;
    ;
    zhǎng
    ,
    ,
    dài
    jià
    ,
    ,
    ér
整体感知

  韩愈幼年丧父,靠兄嫂抚养成人。韩愈与其侄十二郎自幼相守,历经患难,感情特别深厚。但成年以后,韩愈四处飘泊,与十二郎很少见面。正当韩愈官运好转,有可能与十二郎相聚的时候,突然传来他的噩耗。韩愈悲痛欲绝,写下这篇祭文。

  作者把抒情与叙事结合在一起,联系家庭、身世和生活琐事,反复抒写他对亡侄的无限哀痛之情。同时,也饱含着自己凄楚的宦海沉浮的人生感慨。全文以向死者诉说的口吻写成,哀家族之凋落,哀己身之未老先衰,哀死者之早夭,疑天理疑神明,疑生死之数,乃至疑后嗣之成立,极写内心的辛酸悲痛。第二段写初闻噩耗时将信将疑,不愿相信又不得不信的心理,尤其显得哀婉动人。文章语意反复而一气贯注,最能体现在特定情景下散文的优长,具有浓厚的抒情色彩。因而在艺术上取得了极大的成功,成为“祭文中千年绝调”(明代茅坤语)。《古文观止》评论说:“情之至者,自然流为至文。读此等文,须想其一面哭,一面写,字字是血,字字是泪。未尝有意为文,而文无不工。”苏轼说:“读韩退之《祭十二郎文》而不堕泪者,其人必不友。”当然,这些说法未免带有夸张的成分,但本文饱含作者对十二郎的满腔真情,却是确定无疑的。

  全文开头几句是祭文开头的固定形式。正文可分为三部分。

  第一部分(“呜呼!吾少孤”至“吾不以一日辍汝而就也”),写两人之间的深厚情谊。先从身世和家世的不幸,写幼时孤苦相依;后叙两人的三别三会,终于不得会合而成永别,使作者悔恨无穷,抱憾终生。

  第二部分(从“去年,孟东野往”至“其然乎?其不然乎”),写十二郎之死。先写对十二郎之死的悲痛,再详叙死因和死期。

  第三部分(从“今吾使建中祭汝”至篇末),写对十二郎及其遗孤的吊慰,交代迁葬及教养遗孤等事。

  • 古诗词学习网
    • 关于我们
    • 免责声明
    • 广告服务
    • 联系我们
    • 友情链接
  • 关注我们
  • 关注我们